Herhangi bir olayın ve varlığın ne olduğu hakkıyla bilinmez ise, o varlık hakkında doğru ve adil bir ameliye yapılamaz. Yapılsa bile olay ve varlık yanlış yollara sevk edilebilir.

Bilhassa ilk 24 saati kasdederek "Devlet neredeydi ?!" diyenlerin okumalarını istirhâm ediyorum.

Bu suâli tevcih edenlerin bir kısmı hakikaten samimîler. Bu insanlar, kendilerine verilen / verilecek olan cevapları, adâlet ve insaf terâzilerinde gayet doğru ve hassas bir şekilde tartarlar ve "haklıya, hakkını teslim ederler"...

Kıymetli dostlarım, işim icabı, 3 Şubat 2023 gecesi Kayseri'den Gaziantep'e gitmiştim. 5 Şubat gecesi arabam yükleme rampasına çekildi (kullandığım araba MERCEDES AXOR 2529 kamyon), Kahramanmaraş'ın malzemeleri yüklendi. 6 Şubat saat 04.17'de meydana gelen 7,7'lik ilk deprem esnasında, ben arabada uyuyordum; şiddetli sarsıntı üzerine uyandım. İlk anda, arabaya çok ağır malzemelerin yüklenmekte olduğunu ve ondan dolayı çok sarsıldığını zannettim, aşağıya indim, baktım ki bina içinde benden başka kimse yok. Bir müddet sonra şef geldi, deprem olduğunu söyledi.

(Bulunduğumuz yer, Büyükpınar / Sam mezrası mevkii 1. OSB, Gaziantep şehir merkezine 15 Km kadar mesafede.)

"İslâm Fıkhına Göre Devlet, Hilafet ve Saltanatta Yönetim Usul ve Esaslarına Işık Tutan Hükümler" konulu ASSAM Seminerinde Araştırmacı Yazar Hüseyin DAYI tarafından sunulan "Hıristiyanlıkta, İslamiyette ve Laiklikte Devlet, Demokrasi ve Kadın" konulu tebliği metni ve videosu aşağıdadır.

Hırİstİyanlıkta, İslamİyet’te ve Laİklİkte Devlet, Demokrasİ ve Kadın

Hüseyin DAYI

Bismillahirrahmanirrahim.

Muhterem katılımcılar hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Benden önceki iki değerli konuşmacı, konularının tabii akışı içinde programa göre benim ele alacağım “şura, rey, bi’at, liyakat, adalet” ve dolayısıyla “İslam Devleti’nde müşterek iradenin teşkili ve aslî görev alanları” gibi meseleleri de önemli ölçüde işlediler. Bir bakıma iyi de oldu. Çünkü her ikisi de, o meseleleri tam bir vukufiyetle izah ettiler. Bu durumda önceden hazırladığım tebliğe göre değil de, konuşmacıların düşünce hayatımızda gördükleri eksiklerden hareketle bir analiz yapmaya çalışmam daha uygun olacaktır.

Konuşmacılardan Mehmet Erdoğan hocamız, dindarlar arasında demokrasiye ve sosyo-politik alanda kadının aktivitesine soğuk bakan bir tutumun mevcudiyetinden yakındı. O haklı yakınmalar, o meseleleri daha titiz bir şekilde ele almamızın gerektiğini göstermektedir. Şayet İslamî bir devlet, sadece geçmişe ait bir uygulama olsaydı dikkatimizi fazlaca yoğunlaştırmamıza gerek kalmayabilirdi. Fakat Batılı düşünürlerden Noah Feldman’in de ifade ettiği gibi, bütün dünya Müslümanları arasında “İslam Devleti” arzusu gittikçe kuvvetlenmektedir. Aslında herkesin gözlemlediği bu durumda, günümüzdeki devlet hayatının gereği olarak, sadece ilahiyatçıların değil, multidisipliner bir yaklaşımla her alandaki ilim mensuplarının çalışmalarına ihtiyaç var demektir. Şimdi konumun büyük ölçüde işlenmişliği zaruretinden dolayı, bir değişiklik yaparak İslam, Hıristiyan ve Batılı laik medeniyetlerin devlete, demokrasiye ve kadının siyasetteki aktivitesine yönelik tutumlarını sergilemeye çalışacağım.

"İslâm Fıkhına Göre Devlet, Hilafet ve Saltanatta Yönetim Usul ve Esaslarına Işık Tutan Hükümler" konulu ASSAM Seminerinde Prof. Dr. Mehmet ERDOĞAN "İslâm Fıkhına göre: Devletin insana tanıdığı temel hak ve özgürlükler" başlıklı tebliğinin 2 parçadan oluşan videosu aşağıda bulunmaktadır...

"İslâm Fıkhına Göre Devlet, Hilafet ve Saltanatta Yönetim Usul ve Esaslarına Işık Tutan Hükümler" konulu ASSAM Seminerinde Marmara Ünv. İlâhiyat Fak. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet ÖZEL tarafından sunulan "Devlet Başkanı Olarak Hz. Peygamber: Yönetim, Dış İlişkiler, Ordu" konulu tebliğin giriş bölümü aşağıdadır.

Devlet Başkanı Olarak Hz. Peygamber: Yönetim, Dış İlişkiler, Ordu

                                                                                                          Ahmet Özel

Giriş. Resulullah’ın peygamberlik misyonu  ferdî ve manevî hayatın olduğu kadar sosyal ve maddî hayatın da mükemmellik ölçüsünü ortaya koymayı, her iki alanda da insanlara kılavuzluk yapmayı kapsamaktadır. Müslümanlar inançları gereği Hz. Peygamber’in her iki alandaki kılavuzluk ve otoritesini kabul etmekle birlikte İslam dünyasında onu tanıma ve anlama konusunda genellikle yeni bir sosyal düzenin kurucusu olarak gösterdiği faaliyetlerden çok ferdî ve manevî  hayata kılavuzluğuna   alaka  duyulmuş, hayatıyla ilgili literatür de daha çok bu istikamette gelişme göstermiştir. Esasen tarih boyunca müslüman toplumlarda sosyal hayatın Kur’an ve Sünnet’te belirlenen temel esaslar çerçevesinde şekillenmiş bulunması da insanların bu yönelişlerinde etkili olmuş, manevî olgunluk erdemli bir ferdî hayat kadar düzenli ve huzurlu bir sosyal hayat için de ulaşılması gereken bir amaç olarak görülmüştür. Batı dünyasında ise din ile hayatın maddî alanlarını birbirinden ayıran yaygın telakki çerçevesinde  peygamberliğin yalnızca ferdî ve manevî hayata kılavuzluk şeklinde kabul edilmesi Hz. Peygamber’in sosyal misyonu ve tarihî rolünün kavranmasında karşılaşılan ciddî zorlukların başında gelmekte ve dolayısıyla Resulullah sosyal ve siyasal hayata fazla angaje olmuş görülmektedir. Bir diğer problem de  Batı’nın yüzyıllar boyunca karşı karşıya kaldığı ve savaştığı rakip bir uygarlığın kurucusu olarak Hz. Peygamber hakkında Ortaçağ boyunca teşekkül eden önyargılardan ve  menfi tasavvurdan  hala kurtulamamış olunmasıdır. Ayrıca Resulullah’ın manevî yönünün beşerî faaliyetleriyle örtülü olması da bunda önemli rol oynamıştır. 

İslam'da Devlet Mefhumu

Bir kavram olarak devletten bahsettiğimizde aklıma 1980'lerin ortasında popüler olan "Sultan Süleyman"[1] isimli şarkı gelir. Baştan sona dinlediğimizde doğru düzgün bir anlam veremediğimiz, kopuk cümlelerden oluşmuş gibi gelen bu şarkının nakarat bölümü ise İslam kültürüne hiçte yabancı değildir;

…

Bu dünya ne sana ne de bana kalmaz

Dünya ne sana ne de bana kalmaz

Sultan Süleyman’a kalmadı

Böyle hiçbir kitap yazmaz

…

Sultan Süleyman dendiğinde Türkiye'de her ne kadar "Kanuni Sultan Süleyman" anlaşılsa da kendilerini Dünyanın sahibi kabul eden Yahudilere göre Sultan Süleyman; İngilizcede "Wise King Solomon / Bilge Kral Süleyman", eski İbranicede ise Shlomo (Şlomo) olarak adlandırılmaktadır. Davut Aleyhisselamın oğlu olan Süleyman Aleyhisselam'ın İsrailoğullarına peygamber olarak gönderildiği Kur'an-ı kerimde bildirilmesine rağmen Yahudiler tarafından kral olarak kabul edilmekte ve Yahudi kaynakları ve dolayısıyla batılı kaynaklarda Yahudi Kralı olarak kabul görmektedir.

Tarihsel süreci belirleyen değişimlerin hiçbiri geceden sabaha ortaya çıkmaz; bunların her biri uzun soluklu oluşumların sonucudur. Sonuncu değişmenin, tüm sürecin bütününü değiştireceğine dair olaysal tarih bir yanılgıdan ibarettir; keza tarihi  değiştiren büyük adamlar efsanesi de  bu yanılgıdan kaynaklanmaktadır. Bu açıdan tarihte sihirli anlar, sihirli tarihler yoktur, ama simgesel  anlar, simgesel tarihler vardır.Bir sürecin yoğunlaşma noktalarını belirleyen kavşaklar, dönemeçler vardır. Mesela ne Fransız Devrimi 14 Temmuz 1789’da Bastille’in alınmasıyla başlamıştır, ne de Ortaçağ  29 Mayıs 1453’te İstanbul’un fethedilmesiyle sona ermiştir. Tüm bunlar aslında kırılmaların simgesel zamanlarından ibarettir. Tarihin farklı dönemlerinde farklı kırılmalar yaşanır. Bunlar zaman ve mekan olgularına göre farklı boyutlarda yaşanır veya  etkileri farklı boyutlarda hissedilir. Bu değişim dönemlerinde mikro boyutta fertten başlayarak aile, toplum, şirketler ve makro boyutta devletler etkilenir. Çıkan yeni duruma göre bu unsurlar tabii bir sonuç olarak pozisyon alırlar, almak zorundadırlar  ve yeni projeksiyonlarını ve stratejilerini belirleme refleksi içine girerler. Çünkü bu yeni durumu kendileri açısından büyük ölçekte  pozitif bir etkiye dönüştürmeleri gerekir.