1-BİRLEŞİK KRALLIK
*Başkenti Kudüs olan Birleşik Monarşi Saul'un (Talut, MÖ 1047-MÖ 1007 Samuel kitabı, tarihler) hükümdarlığı döneminde kuruldu ve Kral Davud (Hz.Davud a.s) ve Süleyman'ın (Hz.Süleyman a.s.) hükümdarlığında devam etti. Birleşik İsrail Krallığı, kral Süleyman’nın(Hz. Süleyman a.s.) ölümünden sonra ikiye bölündü. Kuzeyde Jeroboam'ın kral olduğu İsrail Krallığı (MÖ 930 - MÖ 720), güneyde Rehav'am'ın kral olduğu Yehuda Krallığı (MÖ 930 - MÖ 586) kuruldu. Kuzeydeki İsrail krallığının MÖ 720 yılında Asurlular tarafından dağıtılmasıyla bu bölgedeki İsrailoğulları dünyanın dört bir yanına dağılıp kayboldular.
Yehuda Krallığı ise, M.Ö. 6. yüzyılda Babil ordusu tarafından fethedilene kadar bağımsız bir devlet olarak varlığını sürdürdü. Makkabi isyanı sonucunda bağımsız bir Haşmonayim krallığı kurulsa da (MÖ 110), krallık önce Roma devletinin vasal devleti haline geldi (Roma’ya bağlı beylik).Daha sonra (mö 6) Yahudiye adıyla bir Roma eyaleti haline getirildi.Yahudiye, Yahudi isyanlarına kadar bir Roma vilayeti olarak kaldı.Ancak isyanlar sonucunda Romalı yöneticiler şehri yakıp, yıktı ve Yahudileri şehirden sürdüler ve bölgenin adını da ‘Suriye Filistini’ olarak değiştirdiler. Ama bölgedeki Yahudi varlığı yüzyıllar boyunca belirli ölçüde devam etti. Bugünün Yahudilerinin Yehuda Krallığında yaşamış İsrailoğullarının torunları olduğu zannedilmektedir
* Levant (Akdenizin doğu sahillerinde bulunan arazi.Bu günkü İsrai’in olduğu topraklar)) MS 7.yy da Araplar tarafından Bizans imparatorluğundan alındı.Levant MS 1099 da Haçlılar’ın daha sonra da sırasıyla Eyyubilerin (1187), 13.yy dan itibaren de Memlükler’in hakimiyetine girdi. Yavuz Sultan Selim’in Memlüklüleri yenmesiyle (1517) Osmanlı hakimiyetine geçti.Ve Osmanlı’nın 1.Cihan harbinde dağışına kadar da Osmanlı hakimiyetinde kaldı.
*Orta Çağ'ın sonlarında, Yahudiler iki ana gruba bölündüler. Orta ve Doğu Avrupa'da, yani Almanya ve Polonya'daki Yahudilere Aşkenaz deniyordu. Müslüman hakimiyeti altındaki İspanya ve Portekiz başta olmak üzere Akdeniz ülkelerinde yaşayanlara da Sefarad Yahudileri denir. 1492 yılında buradan çıkarıldıklarında, Kuzey Afrika, Doğu Akdeniz, Uzak Doğu ve Kuzey Avrupa'ya yerleştiler (1,2,3).
2-YAHUDİ MİLLİ KONSEYİ
19.yy da Yahudi ulusal uyanışıyla birlikte diasporada SİYONİST HAREKET ortaya çıktı.Avrupadaki Yahudiler 19.yy da devlet kurma çalışmalarına başladılar.Yahudiler muharref kitaplarına göre ‘ARZ-I MEV’UD’ (Nil’den Fırat’a kadar uzanan topraklar, vadedilmiş topraklar-Büyük İsrail. Tekvin, 15/8) üzerine Büyük İsrail Devleti’ni kurmayı hedefliyorlardı. Siyonistler önce bu çalışmalara İngiltere’de başladılar.Bunun sonucunda İngiltere 1848 de Filistideki konsoloslarını Yahudilerin himayesine verdi.1870 de Siyonist faaliyetlerin merkezi Büyük Britanya’dan Rusya’ya geçti.Siyonist hareketin başına geçen Theodor Herzl Filistinde bir Yahudi Devleti’nin kurulması için pekçok çalışmada bulundu.Herzl 11.Abdülhamit ile de görüştü.Bu görüşmeler sonucunda Filistin’de ilk Yahudi yerleşimleri kuruldu. 1.Dünya savaşı sırasında Osmanlı imparatorluğuna karşı İngilizlerle işbirliği yapan Siyonistlerin çabalarının sonucunda, 2 Kasım 1917 de Büyük Britanya dışişleri bakanı Arthur Balfour’un girişimi ile Balfour Deklarasyonu süreci başlatıldı.Bu şekilde Milletler Cemiyeti 1920 de Filistin’de İngiliz mandasını tanıdı. Bundan sonra kurulan bir Yahudi bürosu İngiltere nezdinde Yahudi haklarını temsil etmeye başladı.Siyonistlerin çabalarıyla Dünya’nın her tarafına dağılmış olan Yahudiler devlet kurabilmek maksadıyla Filistine göçmeye başladılar.Nazi Almanyası’nın 1930-1940 da Yahudilere baskıları da bu göçleri hızlandırdı. Akabinde de Osmanlı Suriyesine ve sonrasında da İngiltere’ye (Birleşik krallık) bağlı Filistin Mandasına göçler başladı.Yahudiler çeşitli şekillerde bölgeden toprak satın alarak nüfus bölgelerini genişlettiler (1930 larda parayla satın alınan toprakların %25 e yakını Filistinlilerden,% 50 den fazlası diğer toprak sahiplerinden ve %25 e yakını da Fellahlardan satın alınmıştır.).
3-İSRAİL’İN KURULMASI
*Birleşmiş Milletler’in1947 de hazırladığı Filistin Paylaşım Planı ile bölgede bağımsız bir Arap ve Yahudi devletleri ve uluslararası Kudüs yönetiminin kurulması istendi.Bu plana göre; Filistin topraklarının sadece % 7 sinin sahibi olan Yahudilere bölgenin % 56 sı verilecek ve 400.000 Arap nüfus da İsrail toprakları içerisinde bırakılacaktı.Bu planı Siyonist hareket kabul etti.Ama Filistinliler reddettiler.
*14 Mayıs 1948 de Tel-Aviv’de toplanan Yahudi Milli Konseyi David Ben Gurion liderliğinde (Siyonist hareket) İsrail Devleti’nin bağımsızlığını ilan etti. ABD ve Sovyetler Birliği İsrail’i tanıdığını açıkladı. Bunun akabinde Arap Birliği (Mısır,Suriye,Irak, Ürdün, SuudiArabistan) İsrail’e savaş ilan etti.1948 Arap- İsrail savaşı başladı (İsrail güçleri 27.677, Arap Birliği yaklaşık 63.000).İsrail bu savaştan galip çıktı ve eski Filistin topraklarının büyük çoğunluğunu ele geçirdi (%78).Arap ülkeleri ise Batı Şeria (Ürdün) ve Gazze şeridini (Mısır) ele geçirdi.Filistinli Araplar’ın bir kısmı (yaklaşık 700.000) Deir Yasin katliamından sonra zoraki olarak topraklarını terk ederek ‘Filistinli Mülteciler’ oldular. 400-600 Filistin köyü yok edildi.Geriye kalanlar ‘İbranileştirildi’.Filistinlilerin topraklarına geri dönmeleri engellendi.Filistin toplumu adeta imha edildi.Filistinlilerden 250.000 Gazze’ye yerleştirildi.Savaş İsrail’in 1949 da Araplarla ateşkes anlaşmasıyla sona erdi.Bu tarihten sonra İsrail ile Arap ülkeleri arasında birçok savaş çıktı. İsrail 1967 de (altı gün savaşı) Batı Şeria, Gazze şeridi ve Golan tepelerini işgal etti.İsrail hakimiyetini Doğu Kudüs ve Golan tepelerini içine alacak şekilde genişletti (2,3,4,5).
*İsrail işgal ettiği yerlerde sistematik olarak yerinde infazlar,sivil katliamlari, işkence vb hareketlerle Filistinlilere ‘Modern zamanların’ soy kırımını uygulamıştır. Halen de bu soy kırıma devam etmektedir.’Modern Dünya’ da buna sessiz kalıp seyretmekte, İslam Dünyası ise birkaç cılız kınama ve protesto dışında bir şey yapamamaktadır.
*Filistinlilerin başka ülkelere göçü ve Yahudilerin de Filistine göçü zamanla nüfusun Araplar aleyhinde gelişmesine sebep oldu. Ve bu güne kadar devam eden bir Filistin meselesi ortaya çıktı.
Devam edecek…

Dr. Yusuf Özertürk

(1): Johnson, Paul ; A History of the Jews
(2): Gürkan, S.Leyla, İbrahimden Ezraya (İsrailoğulları tarihi).
(3): Besalel,Yusuf, Yahudi tarihi.
(4): Abraham, Malamat, A history of The Jewish People
(5): Encyclopedia Britannica